Heparyna to związek, który naturalnie zapobiega krzepnięciu krwi w naczyniach krwionośnych. Produkowana jest naturalnie przez tak zwane komórki tuczne znajdujące się w organizmie człowieka. Jest ona składnikiem wielu leków przeciwzakrzepowych, stosowanych w sytuacji podwyższonej krzepliwości krwi.
Heparynę zaczęto stosować w formie leków już przed II wojną światową. Podawana jest osobom, u których istnieje ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej lub gdy choroba już rozwinęła się.
Preparaty z heparyną małocząsteczkową stosuje się też u pacjentów po zabiegach operacyjnych lub innych urazach, kiedy są po prostu czasowo unieruchomieni, bo wówczas wzrasta ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Leki zawierające heparynę są też niezbędne dla tych, którzy zmagają się z chorobami wieńcowymi czy zatorowością płucną. Heparyna jest także niezbędna po zabiegach angioplastyki tętnic wieńcowych.
Wszyscy ci, u których występują żylaki nóg, urazy tkanek czy zakrzepowe zapalenia żył mogą stosować preparaty z heparyną przeznaczone do stosowania miejscowego, takie jak żele, aerozole i maści.
Właściwości heparyny
Heparyna obniża zdolność krwi do krzepnięcia, przez co ratuje życie wielu osobom. Jednak ma ona jeszcze inne zalety. Związek ten efektywnie obniża poziom cholesterolu we krwi, działa przeciwzapalnie i przeciwwirusowo.
Heparyna ceniona jest także za swoje właściwości immunosupresyjne. Te jej cechy wykorzystywane są u pacjentów po przeszczepach, którzy zmuszeni są przyjmować leki o charakterystyce immunosupresyjnej do końca życia, tak aby aktywnie zapobiegać odrzuceniu przez organizm przeczepionych tkanek i organów.
Jak wiele związków znajdujących się w lekach, heparyna ma też wady. Czasami wywołuje ona niepożądane skutki uboczne. Przy stosowaniu jej w formie zewnętrznych żeli i aerozoli może wywołać reakcje alergiczne skóry takie, jak: świąd, rumień czy pokrzywka. W skrajnych przypadkach, zbyt długie jej stosowanie może być przyczyną martwicy skóry. Leki stosowane doustnie lub dożylnie mogą powodować wystąpienie lub przyspieszenie osteoporozy, co w rezultacie może prowadzić do częstszej łamliwości kości.
Na rynku jest wiele preparatów zawierających heparynę głównie drobnocząsteczkową, ponieważ mają one znacznie lepszą zdolność wchłaniania się do krążenia ogólnego, niż leki z heparyną niefrakcjonowaną. Preparaty z heparyną powinny być zażywane po uprzedniej konsultacji i po przepisaniu ich przez lekarza.
Heparyna nie dla każdego
Ponieważ związek ten obniża krzepliwość i gęstość krwi, heparyny bezwzględnie nie mogą stosować osoby cierpiące na skazę krwotoczną, wrzody żołądka, dwunastnicy i inne jeszcze poważniejsze schorzenia przewodu pokarmowego. Wyraźnym przeciwwskazaniem jest także rozwinięta retinopatia, niewydolność nerek i wątroby, choroby trzustki i padaczka.
Jeżeli przyjmuje się leki zawierające heparynę, należy pamiętać o jednym. Jakiekolwiek nagłe krwawienie, nawet to z nosa, które często jest lekceważone przez wiele osób, powinno być powodem do natychmiastowego odstawienia leku. Konieczna wówczas jest także pilna konsultacja z lekarzem.
